چشم‌انداز فین‌تک و پرداخت‌های اینترنتی در سال 2025

در مقاله حاضر، روندهای کلیدی جهانی و تحولات قانونی که به احتمال زیاد در صنعت فین‌تک و پرداخت‌ها رخ خواهد داد، بررسی می‌کنیم.

با ورود به سال 2025، به نظر می‌رسد صنعت فین‌تک جهانی از چند سال سخت کاهش سرمایه‌گذاری‌ها در حال بازگشت است و به دلیل تقاضا برای هوش مصنوعی در امور مالی و غالب شدن رویکرد طرفداران ارز دیجیتال و استفاده بیشتر از این نوع ارزها در کلیه امور اقتصادی، نشانه‌هایی از بهبودی را نشان می‌دهد.

ابتکارات دیجیتالی شدن در دارایی‌های مالی، سیستم‌های پرداخت و زیرساخت‌های بازار از آزمایش‌ها به برنامه‌های کاربردی در مقیاس کامل در حال پیشرفت هستند. توکنیزاسیون، به‌ویژه، شتاب بیشتری را شاهد است، اما برای اینکه واقعاً مقیاس‌پذیر شود، باید بخش‌های مختلفی مانند افزایش نقدینگی و حل تسویه پول دیجیتال کنار هم قرار گیرند. در همین حال، فعالان بازار فشارهای هزینه‌ای مداوم را دنبال می‌کنند و به دنبال نوآوری‌های فناوری برای راه‌حل‌هایی هستند که هم کارایی و هم جریان‌های درآمدی جدید را نوید می‌دهند.

در حال حاضر در دنیای مالی، بر فرصت‌ها و ریسک‌های نوآوری‌ها تمرکز شده است، از جمله توکنیزاسیون، اشکال جدید پول دیجیتال، پرداخت‌های فوری و بانکداری باز. این نوآوری‌ها در بحبوحه تقاضای رو به رشد برای هوش مصنوعی، امنیت و انعطاف‌پذیری در خدمات مالی – و همگرایی فزاینده هوش مصنوعی و دارایی‌های دیجیتال آشکار می‌شوند.

افقی روشن‌تر برای سرمایه‌گذاری و تامین مالی جهانی فین تک

انتظار می‌رود بخش فین‌تک جهانی در سال 2025 شاهد افزایش سرمایه‌گذاری باشد که ناشی از بهبود اقتصادی، محیط‌های نظارتی حمایتی و پیشرفت‌های فناوری است. به طور خاص، انتظار می‌رود سرمایه‌گذاری‌های هوش مصنوعی در خدمات بانکی و مالی تا سال ۲۰۲۵ به میزان ۳۱ میلیارد دلار در سراسر جهان افزایش یابد.

در سطح منطقه‌ای، در ایالات متحده و آسیا به دلیل وجود محیط های نظارتی حمایتی در سنگاپور و هنگ‌کنگ و نیز مقررات حمایتی‌تر مورد انتظار در ایالات متحده، علاقه سرمایه‌گذاران به فین تک و دارایی‌های دیجیتالی هوش مصنوعی، رشد قابل توجهی خواهد داشت. در اروپا نیز علیرغم کاهش بودجه، به دلیل ادغام بازارهای مالی، رشد صنعت فین‌تک دور از دسترس نخواهد بود.

زیرساخت بازار دیجیتال: همان جاده، همان جهت، نقاط عطف جدید

ابتکارات دیجیتالی‌سازی در بازارهای مالی با انتشار اوراق قرضه دیجیتال و سایر طبقات دارایی توکن شده مانند وجوه توکن‌دار و کالاها که پیش‌بینی می‌شود به جذب سرمایه‌گذاری ادامه دهند، همچنان شتاب می‌گیرد. با این حال، به دلیل محدودیت‌های نظارتی و پراکندگی بازار، بازارهای نقدی عمیق برای صدور امنیت دیجیتال‌گریزان باقی می‌مانند. با وجود اینکه ابتکارات مختلفی برای رسیدگی به این چالش‌ها در حال انجام است، این چالش‌ها همراه با ادغام بازار مورد انتظار ممکن است برای به دست آوردن نتایج زمان ببرد. توسعه زیرساخت‌های بازار دیجیتال با ابتکارات متعدد، از جمله مقررات حمایتی و نظارتی، در حال گسترش است که می‌تواند منجر به تغییرات دائمی نظارتی بر اساس یافته‌های سیاست‌گذاران شود.

پرداخت در زمان واقعی؛ چالش افزایش سرعت و امنیت

سیستم‌های پرداخت بلادرنگ مانند UPI در هند و Pix در برزیل معیاری جهانی برای پرداخت‌های دیجیتال ایجاد کرده‌اند. این سیستم‌ها قابلیت مشاهده تراکنش در زمان واقعی و بهبود مدیریت جریان نقدی را ارائه می‌دهند که مزایای قابل توجهی را هم برای مصرف‌کنندگان و هم برای بازرگانان فراهم می‌کند.

سایر بازارهای بالغ مانند اتحادیه اروپا، از مقررات برای حمایت از توسعه سیستم‌های داخلی ساخته شده بر روی بسترهای پرداخت فوری موجود به عنوان جایگزینی برای طرح‌های کارت خارج از کشور استفاده می‌کنند. در بازارهای متمرکز بر کارت مانند ایالات متحده و بریتانیا، کارت‌های مرتبط با کیف پول‌های دیجیتال، تقاضا برای پرداخت‌های فوری را برآورده می‌کنند و راحتی و امنیت را بدون کارت‌های فیزیکی ارائه می‌کنند. پیش‌بینی می‌شود که تعداد کاربران کیف پول دیجیتال، به‌ویژه در آسیا-اقیانوسیه و آمریکای لاتین، به سرعت در حال رشد باشد، زیرا تراکنش‌های «tap to pay » باعث افزایش پرداخت‌های دیجیتال می‌شود. برای مبارزه با افزایش پیش‌بینی‌شده زیان‌های جهانی ناشی از تقلب در کارت‌های پرداخت – که با پرداخت‌های بدون اصطکاک فزاینده تشدید می‌شود – حوزه‌های قضایی مانند اتحادیه اروپا و بریتانیا در حال اجرای اقداماتی برای تأیید هویت گیرندگان و بازپرداخت قربانیان کلاهبرداری هستند. تنش‌های فزاینده‌ای در مورد اینکه چه کسی باید هزینه کلاهبرداری را متحمل شود وجود دارد.

چشم‌انداز تنظیم دارایی‌های رمزنگاری شده

اخیراً بازار کریپتو شاهد رونق قابل توجهی بوده است، به طوری که قیمت بیت کوین در سال 2024 بیش از دو برابر شد و برای اولین بار از صد هزار دلار آمریکا فراتر رفت. ETFهای کریپتو نیز مورد توجه قرار گرفتند و تقاضای پایدار در بین خرده‌فروشان و سرمایه‌گذاران نهادی را با وجود نوسانات گذشته برجسته کردند. در سطح جهانی، حرکتی برای ورود دارایی‌های رمزنگاری‌شده به محدوده نظارتی صورت گرفته است، با این حال، تنظیم‌کنندگان رویکردهای متفاوتی را در پیش می‌گیرند و یک مجموعه نظارتی پراکنده ایجاد می‌کنند: اتحادیه اروپا مجموعه مقرراتی مختص خود را در پیش گرفته است که قرار است تا پایان سال 2025 به طور کامل اعمال شود، در حالی که بریتانیا رویه متفاوت‌تری نسبت به اتحادیه اروپا در پیش گرفته است. در خاورمیانه، سازمان تنظیم مقررات دارایی‌های مجازی دبی در حال صدور مجوز برای صرافی‌های بزرگ است، در حالی که در آسیا، هنگ‌کنگ و سنگاپور چارچوب‌های صدور مجوز متفاوتی برای ارائه‌دهندگان خدمات دارایی‌های رمزنگاری‌شده معرفی شده است.

نیاز به انعطاف‌پذیری هوش مصنوعی در خدمات مالی

شرکت‌های خدمات مالی به تدریج هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی را برای بهبود کارایی عملیاتی و تعامل با مشتریان خود به کار گرفته‌اند. همزمان با پیاده‌سازی هوش مصنوعی، به ویژه GenAI توسط شرکت‌ها، در نقش‌های اداری و مواجهه با مشتری، نهادهای نظارتی مراقب هرگونه آسیب به مصرف‌کننده، ناشی از استقرار هوش مصنوعی توسط شرکت‌ها خواهند بود. یکی از راه‌هایی که رگولاتورها بر هوش مصنوعی نظارت خواهند کرد، از طریق سیستم‌های بررسی تاب‌آوری عملیاتی آنهاست. قانون تاب‌آوری عملیاتی دیجیتال اتحادیه اروپا (DORA) که از ژانویه 2025 لازم‌الاجرا است، شرکت‌ها را ملزم می‌کند تا عملیات مهم و حیاتی را شناسایی کنند، وابستگی‌ها را ترسیم کنند و برنامه‌های تداوم کسب‌وکار را در پاسخ به سناریوهای مختلف اختلال آزمایش کنند.

مقررات خاص هوش مصنوعی نیز در سطح جهانی معرفی می‌شوند. در اتحادیه اروپا، شرکت‌های خدمات مالی وظیفه دارند اطمینان حاصل کنند که کارکنانشان با هوش مصنوعی آشنا هستند و الزامات استفاده پرخطر از هوش مصنوعی را رعایت می‌کنند. در بریتانیا، انتظار می‌رود پیشنهادی برای تنظیم هوش مصنوعی پیشرو در سال ۲۰۲۵ ارائه شود. در آسیا، نهادهای نظارتی راهنمایی‌هایی در مورد استفاده از هوش مصنوعی توسط مؤسسات مالی ارائه داده‌اند، در حالی که در ایالات متحده، ایالت‌ها در حال رهبری قانون‌گذاری هوش مصنوعی هستند و چشم‌انداز قانونی پیچیده‌ای را ایجاد می‌کنند.

آینده گسترده امور مالی؛ نقش هویت دیجیتال در بانکداری و امور مالی باز

بخش خدمات مالی رشد قابل توجهی در محصولات مبتنی بر بانکداری باز تجربه می‌کند. دولت‌ها رویکردهای متفاوتی را در قبال بانکداری باز اتخاذ کرده‌اند: ایالات متحده اخیراً قانون بانکداری باز خود را نهایی کرده است، در حالی که بریتانیا و اتحادیه اروپا در حال رفع کاستی‌های مقررات موجود هستند که سال‌ها است در حال اجرا هستند. اتحادیه اروپا همچنین با معرفی مقررات جدید با هدف کاهش موانع ورود و افزایش کسب درآمد از داده‌ها، در حال پیشبرد امور مالی باز در طیف گسترده‌ای از محصولات مالی است. هویت دیجیتال در ایمن‌سازی و تأیید تراکنش‌های آنلاین، جلوگیری از کلاهبرداری و ساده‌سازی فرآیندهایی مانند پذیرش و تأیید مشتری، به امری حیاتی تبدیل شده است و دولت‌ها و صنعت، اهمیت آن را درک می‌کنند. پروژه‌های صنعتی، مانند سرویس کلید پرداخت ویزا، در حال اجرای آزمایشی هویت دیجیتال جدیدی هستند که به مشتریان امکان می‌دهد از بیومتریک برای احراز هویت پرداخت استفاده کنند. همگرایی خدمات هویت دیجیتال با بانکداری/مالی باز، پتانسیل نوآوری قابل توجهی را دارد، تجربه مشتری را بهبود می‌بخشد و نوآوری را با امنیت بیشتر تقویت می‌کند.